Valeriano
Valeriana officinalis subsp. officinalis
Caprifoliaceae Valerianaceae
Nom en français : Valériane officinale.
Descripcioun :La valeriano es uno grando planto (1 à 2 m) que trachis dins li relarg mountagnous. Se recounèis à si fueio coumpausado (la souleto espèci coume acò) ; li d'en bas an de 11 à 21 fuioun en formo de lanço e un pau denta. Se destrìo de Valeriana officinalis subsp. sambucifolia pèr lou noumbre de fueioun e la loungour de la corollo qu'èi mai courto (< 5mm).
Usanço :La planto èi couneigudo despièi li Grè pèr èstre proun vertuouso majamen contro li proublèmo de som, d'ànci, de reboulimen, pèr apasima li nèrvi e autre. Ei subretout la racino que s'utiliso (en tisano).
Port : Grando erbo
Taio : 50 à 250 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Valeriana
Famiho : Caprifoliaceae
Famiho classico : Valerianaceae
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 0,4 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1200 m
Aparado : Noun
Mai à juliet
Liò : Prado umido
- Champ
- Roubino
- Ribiero
Estànci : Subremediterran à Subaupen
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Valeriana officinalis subsp. officinalis L., 1753
Catapuço
Euphorbia lathyris
Euphorbiaceae
Àutri noum : Cagarino, Peveireto, Pebreto, Nirou'.
Noms en français : Euphorbe épurge, Euphorbe des jardins.
Descripcioun :La catapuço es uno grando eufòrbi, verdalo e boutisso, que trachis proche dis oustau e d'aigo. Èi touto lisco de cap en pèd. Se recounèis peréu à si glando jauno espatulado (fotò). Fai de boursèu de la grosso meno, d'aperaqui 2 cm.
Usanço :Èi couneigudo dins la Tineò pèr faire passa lou mau de dènt : "Un esperfum d'aigo buhiò emé de grano de nirou' enduèrme lou mal de dents." (J.-L. Domenge in LMT, op.cit. p. 59).
Port : Aubret
Taio : 0,3 à 1,2(1,5) m
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Camefite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Euphorbia
Famiho : Euphorbiaceae
Ordre : Malpighiales
Coulour de la flour :
Verdo
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 2 à 5 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 800 m
Aparado : Noun
Mai à jun
Liò : Ribiero
- Escoumbre e proche dis oustau
- Camin
Estànci : Mesoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Óuigino Mediterrano-Touranieno
Ref. sc. : Euphorbia lathyris L., 1753